Modern Ozanlar Yakında Yayında

Eski Türk toplumlarında oldukça önemli bir yere sahip olan şaman; büyücülük, şifacılık gibi pek çok görevinin yanında ölüm, av ve savaş gibi toplumu derinden etkileyen olaylar için tören düzenleme misyonuna da sahipti. Şamanlar, bu törenlerde davulları veya kopuzları eşliğinde ritmik, kafiyeli sözler söylerdi. Din değişimi, gelişen ve değişen dünya ile beraber toplumsal iş bölümünün artmasıyla şaman pek çok görevinden arınarak, saz ve söz söyleyen halk ozanına dönüşmüş, “Ozan” isminin zaman içerisinde uyandırdığı olumsuz çağrışımlar sebebiyle nihayetinde âşık ismi ile anılır olmuştur.

Toplumun dertlerini ve sıkıntılarını, aşklarını, hasretlerini, toplumsal ve siyasi birçok kaygısını dile getiren âşıklar halktan beslenmiş, halkın sesi olmuş ve bu sebeple daima sevilmiş, sahip çıkılmıştır.

Yirminci yüzyılın ikinci yarısında Amerika’da azınlık olarak görülen siyahîler, ritmik ve kafiyeli sözler içeren Rhytmic African Poetry (Ritmik Afrika Şiiri) veya yaygın adıyla RAP müziği ortaya koyarak sosyal ve siyasi sorunlarını, dertlerini anlatma imkânı bulmuşlardır. Seksenli yılların sonu, doksanlı yılların başında Almanya’ya da sıçrayan bu yeni müzik türü azınlıkta olan ve o sıralar sıklıkla ırkçı saldırılara maruz kalan Türkler arasında giderek yaygınlaşmış ve bir ifade biçimi olarak sevilip benimsenmiştir. Doksanlı yılların ikinci yarısına gelindiğinde Almanya’dan Türkiye’ye gelen bu müzik özellikle gençler arasında giderek yaygınlaşmış ve dinleyici kitlesini her geçen gün arttırmıştır.

Biz, bu çalışmamızda elitist zevk ve kaygıların değil, halkın dert ve kaygılarını konu edinen bu iki türü edebi bir perspektifle âşıklık geleneği ve toplumsal algılar üzerinden karşılaştıracağız.

Fuat Ergin, İsmail İpek, İsmail Nar, Allame, Evren Besta, Şanışer, Kenan Şahbudak, Selahattin Dündar, Gürbüz Özçelik, DJ SUPPA gibi isimlerin yanı sıra Prof. Dr. Mustafa Sever, Prof.Dr. Türker Eroğlu ve yazar Teoman Karadeniz gibi kültüre hâkim önemli isimler yer aldığı belgesel 23 Kasım 2019'da yayında.